4 Kasım 2014 Salı

1923’DE AKŞEHİR’DEN KONYA’YA MEKTUPLAR


1923 Yılında Konya’da çıkan Halk gazetesine Akşehir muhabiri Sami Reşat’ın yolladığı ve  AKŞEHİR MEKTUPLARI köşesinde yer alan ve o zaman ki Akşehir havasını yansıtması bakımından önemli olan bu mektuplardan ikisini hem orijinallerini hem de  günümüz Türkçelerini yayınlıyoruz.
Mektup 1:
            13 Haziran1923                                                        Halk Gazetesi
AKŞEHİR MEKTUBU                                           Sami Reşat  
Halk Gazetesinin yayın hayatına başlaması nedeniyle gazetemize gelen ilk tebrik yazısı, aynı zamanda gazetenin Akşehir muhabiri olan Sami Reşat’a aittir. “Halk’a Tuhfe-i Takriz” başlığını taşıyan yazı öncelikle basının işlevlerini ele almaktadır. İşte bu yazı:
“Bir milletin yegâne vasıta-i neşr-i efkârı, seviye-i irfanı ve tekâmülünün hakiki mi’yarı matbuattır. Gazeteler halkta duyguları, vatani düşünceleri ihya(canlandırır), muhtelif cereyanlar ve tesadüm-i efkâr arasında Şah-rah-ı sedad  ve savabı ibraz, hususi şebeke-i istihbarat vasıtası ile herhangi bir mesele-i milliye ve vataniye hakkındaki temayülat-ı umumiyeyi bütün dünyaya iblağ ederler. Onun için matbuat her memlekette halkın tercüman-ı efkârı ve hissiyatı addedilir. Matbuatı olmayan bir heyet-i içtimaiye lal ve ebkem bir insana benzer”
Günümüz Türkçesi ile:
“Bir milletin fikirlerini yayınlamasının tek vasıtası, anlayış seviyesi ve olgunlaşmasının gerçek ölçüsü, basılan kitap ve benzeri şeylerin sayısıdır. Gazeteler halkta duyguları, vatani düşünceleri canlandırır, muhtelif cereyanlar ve fikirlerin çarpışması arasında haklı ve doğru yola sahip olan ve doğruluğu gösterme, özel istihbarat hattı vasıtası ile herhangi bir milli ve vatani mesele hakkındaki genel sevgiyi ve muhabbeti bütün dünyaya ilan ederler. Onun için matbuat her memlekette halkın fikirlerinin tercümanı ve hissiyatı addedilir. Basını olmayan bir sosyal topluluk söz söyleyemeyen ve konuşamayan bir insana benzer”
Yazısının sonunda Halk’ın yayına başlamasını sevinçle karşılayan yazar, sahibi ve başyazarı Berkem’e başarı dileğinde bulunur.
Mektup 2:
25 Haziran1923                                                                     Halk Gazetesi
AKŞEHİR MEKTUBU                                                       Sami Reşat
“Halkımız mücahedat-ı aleyhimane ve mesai-i hudapesendane ile milletimizi zillet-i esaretten, memleketimizi kabus-ı mazikten kurtaran münci-i muazzam ile rüfeka-yı muhteremesinin, atiyen mülk ve milletimizi ilim ve fen, maarif ve kemalat, ticaret ve iktisadiyat sahasında da vayedar-ı teala ve inkişaf edecek, kudret-i ilmiye ve meziyet-i ulviyelerine, kanaat-ı kamile ve iman-ı tam perverde eylemekte; akide-i siyasiye ve mahiyet-i ahlakıyesi meçhul kimselere i’ta’-yı rey etmenin mahazir ve mehalikini tamamen müdrik bulunmakta olduğundan netice-i intihabın Müdafaa-i Hukuk lehinde olacağını söylemek zaiddir”
Günümüz Türkçesi ile:
Halkımız onun mücahedeleri hakkında ve Allahın beğeneceği şeylere harcadığı mesaisi ile milletimizi esaret alçaklığından ve memleketimizi dar yer kâbusundan kurtaran büyük kurtarıcı ile muhterem arkadaşları geleceğe sahip çıkarak ve milletimizi ilim ve fen, eğitim ve terbiye, ticaret ve ekonomi sahasında da Cenabı Allah nasip edecek ve ilerleyecek ilmin gücü ve yüksek meziyetleri, olgun kanaat ve imanla tam beslemekte; siyasi doktrini ve Ahlaki nitelikleri meçhul kimselere oy vermenin mahzurları ve tehlikelerini tamamen anlayanların neticede seçimleri Müdafaa-i Hukuk lehinde olacağını söylemek gereksizdir
İki örneğini yukarıda verdiğimiz Sami Reşat’ın gönderdiği ve Halk gazetesinde yayınlanan Akşehir Mektupları köşesinde Akşehir’den gelen pek çok haber yayınlanmıştır. Örneğin 12 Haziran 1923’de Akşehir’den gelen bir mektupta, yağmursuzluktan dolayı zahire mevcudunun azaldığı ve fiyatların yarı yarıya artmakta olduğu bildirilerek Müdafaa-i Hukuk Heyeti’ne, “ihtiyac-ı memleketi tehvin, men-i ihtikarı temin” amacıyla diğer kazalardan müsait fiyatlarda buğday alımı geçekleştirdiği için teşekkür edilmektedir.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder