Günümüzde Batı
Cephesi Karargâh Müzesi olarak kullanılan eski Akşehir Belediye binasını Bostan
Bey olarak meşhur olan Akşehir Belediyesi eski başkanlarından Hacı Mustafa
Efendi yaptırmıştır.
Hacı Mustafa
Efendi, Miralay Şemseddin Bey’in oğludur. Çay Medresesi’nin meşhur
Müderrislerinde Şemseddin Efendi’nin neslindendir. Babası Akşehir Sancağı’nın İshaklı
Kazası’na bağlı Eber Köyü’nde Akşehir’e gelmiştir. Mustafa Efendi’nin doğum
tarihi belli değildir.
İyi bir eğitim
alarak kendini yetiştiren Mustafa Efendi, “Meclis-i Beledi” olarak bilinen
Akşehir Belediyesi’nde Bostancı olarak işe başladı. Günümüzün zabıtası olarak
nitelendirebileceğimiz Bostancı’nın o devirdeki görevi belediyenin güvenlik amirliği
yapmak, pazarları denetlemek ve binaların yapımı için gerekli malzemeleri temin
etmek gibi işlerdi. Bu görev sırasında halk arasında Bostan Bey olarak meşhur
oldu.
Tanzimat
döneminde kaza idari meclisleri kuruldu. Bu kaza idari meclisleri kazanın mülki
amiri olan kaymakamın başkanlığında mal müdürü, tahrirat katibi, Kaza Hakimi,
Müftü ve ikisi Müslim, ikisi de gayri Müslim ahaliyi temsil eden üyelerden
oluşuyordu. Kaza İdare Meclisi, idari davalar, kaza gelir ve giderinin gözden
geçirilmesi, miri malların idaresi ve korunması, umuma ve sağlığa ait
tedbirlerin alınması, beledi tesislerin yapım ve onarımı, köy yollarının yapım ve
bakımı gibi konuları görüşür ve karara bağlardı. 1886-1887 yılı salnamesinde Akşehir
Kaza İdari Meclisine Celal ve Bostan Beyler, Müslüman halkın, Vasiliki ve Hacı
Karabet Efendiler ise gayri Müslim ahalinin seçilmiş temsilcileri olarak
katılmışlardır.
1800’lu yılların
ikinci yarısında “Meclis-i Beledi” adıyla Belediye Meclisleri kurulmaya
başlandı. Bu meclisler iki yıllığına seçiliyordu. Seçilen üyeler kendi
aralarında yaptıkları seçimle Belediye Reislerini seçiyorlardı. 1886 yılı
salnamesinde Meclis-i Beledi başlığı altında, Akşehir Belediyesi’nin meclis
üyeleri zikredilmiştir. Buna göre belediye meclisi şu üyelerden meydana geliyordu:
“Reis: Bostan Bey
Azalar(üyeler):
Haydar Efendi, Karabet Efendi, Artin Efendi, Kirkor Efendi, Agiya Efendi ve
Kalfa(Mimar): Mığırdıc Efendi”
İşte Bostan Bey
bu reisliği sırasında müze olarak kullanılan eski belediye binasının yapılması
için Belediye Meclis Üyesi Haydar Bey, Karabet Efendi, Artin Efendi, Kirkor
Efendi, Agiye Efendi ile birlikte karar aldırdı.
Bu tarihten sonra
ölümüne kadar Bostan Bey hep belediye meclis üyesi olarak seçilmiştir. Örneğin1896 yılı salnamesinde Daire-i
Belediye başlığı altında şu bilgiler bulunmaktadır.
“Reis: Abdulraif Efendi
Aza: Bostan Bey, Ahmet Efendi, Hacı
İbrahim Ağa, Bostan Efendi, Hacı İsmail Ağa, Hacı Karebet Efendi, Papaysan Hacı
Karebet Efendi, Merop Efendi”
Bostan Bey, belediye yönetimi içerisinde
olması nedeniyle belediye binasının yapılmasına yakın ilgi göstermiştir. Ancak
yapımın uzun sürmesi nedeniyle Akşehir Belediyesi’nin bu binaya taşınması
1904-1905 yıllarında gerçekleşmiştir.
Bostan Bey olarak
meşhur olan Şemseddinzade Mustafa Efendi, 1329 (1911) tarihinde vefat etmiştir.
Vefat edinceye kadar belediye meclis üyeliğini sürdürmüştür.
