Osmanlı Devletini 1402 yılında Ankara’da yenen Emir Timur ordusuyla
Anadolu’yu bir baştan bir başa dolaşırken yolu Akşehir’e düştü. İşte
bu sırada Turgut oğulları önderliğindeki Türkmenler, Timur’un ordusuna
saldırdılar.
Timur, Ankara Savaşı’ndan sonra Engürü’den(Ankara’dan) hareketle 6
merhalede Sivrihisar’a geçti. Buradan da üç günde Gazi Seyyid’e (Seyidgazi)’ye
gidip, Karahisar’dan geçerek Kütahya’ya indi. Yazı burada geçirip etrafı yağma
ve istila ettirdi. Bu arada komutanlarına Akşehir, Konya ve Aksaray’ı da zapt
ettirdi. Bu şehirleri almak üzere Emirzâde Sultan Hüseyin ve Emir Süleyman Şahı
gönderdi. Bu emirlerin komutasındaki ordu Türkmenleri yağmalayarak Akşehir ve
Kara-hisar’ı aldılar. Çerkeş Suvçi adlı bir emir Akşehir’de bırakıldı. Akşehir
ve çevresi inanılmaz bir yağmaya uğradı. O kadar at, katır, koyun toplandı ki,
ordu bunları sürüp götürmekte aciz kaldı. Akşehir sokakları Kara Tatar denilen
Moğollardan geçilmez olmuştu. Ailelerini alan Türkmenler dağlara doğru
çekildiler. Çakır Balagove komutasındaki kara Tatarlar tarafından Hamid kavmi
yağmalandı. Emir Süleyman Şah, bizzat Konya’ya yerleşti.
Timur, bütün bu seferler sırasında esir ettiği Osmanlı Padişahı Yıldırım
Beyazid’i yanında götürmüştür. Beyazid, yolda ülkesinin soyulmasına
ve insanların çektiği ıstıraplara gözleriyle tanık oldu. Kurtuluş ümidinin
azaldığı sırada Akşehir’e gönderildi ve Ferruh Şah Mescidi alt
kısmına hapsedildi.
Emir Timur, Eğridir’i aldığı sırada Emir Mehmet Sultanın
yanından Mübeşşer oğlu koşup geldi. Şehzadenin hastalığını arz etti.
Sahipkıran(Timur) en sevdiği torunu için ağlamaya başladı, derhal Emir Ayan’ı
seğirdimle gönderdi. Timur’un ordu sancağı buradan da yola çıktı.
Yıldırım’ın 14 Şaban 805 (9.Mart.1403) Perşembe günü Akşehir’de öldüğü haberi
geldi. Timur, Yıldırım’ın vefat haberini Akşehir yakınlarında (Çay
civarı) almıştır. Timur, 17 Recep, 9 Şaban arası 22 gün Eğridir’de kalmış, 5
günde de Çay’a gelmiş demektir. Emir Timur Akşehir hududuna gelmişlerdi ki
torunu Emir Mehmet Sultan’ın yanından Dânâ Hoca geldi, hastada sara başladığını
haber verdi. Timur, Akşehir’e nazil oldular. Yıldırım’ın cesedi, oğlu Musa
Çelebi tarafından Akşehir’deki Mahmud Hayranî türbesinden alınarak Bursa’daki
türbesine götürüldü.
Emir Timur, Torununun hastalığını öğrendiği için Akşehir’den bir an önce
ayrılmak istiyordu. Ordunun büyük bir kısmını ve ağırlıkları Akşehir’de
bıraktı. Ilgın ve Kadınhanı yönünde harekete geçti. Daha önceden
Turgut Türkmenlerinin beyleri Hızır ve İbrahim, itaatten ayrılarak dağa
çıkmışlardı. Ilgın-Kadınhanı hattının kuzeyinde bulunan dağlardaki Turgut
oğulları Timur’un yanındaki az sayıdaki askerlere saldırdılar ve daha sonra
dağlara çekildiler. Buna çok kızan Sahipkıran(Timur) askerlerini bu
dağın eteğine gönderdi. Yakalanan Turgutlular öldürüldü, kadın ve çocukları
esir edildi.
Emir Timur, Türkleri, asırlarca unutamayacakları acılara gark etti.
Sonunda Anadolu insanının, gaddar, acımasız adamlar için kullandığı “Temur
adam” sözünü miras bırakarak, Anadolu’dan çekilip gitti. En büyük iyiliği bütün
Kara Tatarları toplayıp beraber götürmesiyle ıssızlaşan Akşehir ovalarına
Türklerin yerleşmesini sağlamıştır.
Kaynaklar:
Nizâmeddin-i Şâmî
(1987): Zafernâme, Çev. Necati Lugal, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu-Ankara
Şerefeddin-i Yezdî
(Eylül 937): Zafernâme, Çev. H. Fehmi Turgal, Halkevi Dergisi, Sayı: 13-Konya
Şerefüddin Ali Yezdî
(2013): Emîr Timur (Zafernâme), Çev. D. Ahsen Batur, Selenge Yayınları-İstanbul
Teşner (Taeschner),
Franz (1923): Osmanlı Kay. Göre Anadolu Yol Ağı,
N. Epçeli-B. Kül.
Sanat-İstanbul Timur’un Günlüğü (2010): Yay. Haz.: Kutlukhan Şakirov-Adnan
Aslan, 3. Baskı, İnsan Yayınları-İstanbul
Mehmed Neşri (1987):
Kitâb-ı Cihan-nümâ (Neşrî Tarihi), Haz. F. Reşit Unat-M.Altay Köymen, C.I.II,
TTK Yayınları-Ankara
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder