KIBRIS'TA ASKERİ AKŞEHİR SANCAĞI

Kıbrıs Türkleri, kanlı EOKA saldırıları karşısında daha etkin bir direniş oluşturmak iddiası ile 23 Kasım 1957 akşamı Rauf R. DENKTAŞ, Mustafa Kemal TANRISEVDİ ve Dr. Burhan NALBANTOĞLU sivil liderliği altında Türk Mukavemet Teşkilatını (TMT) kurar. Yeni Ulusal Örgüt TMT, Kıbrıs Türk Lisesi öğrencileri tarafından teksir edilip hazırlanan ilk bildirisini, 26 Kasım 1957 akşamı Kıbrıs’ın her tarafına dağıtır.

TMT’nin kurucularından Cumhurbaşkanı Rauf R. DENKTAŞ şu sözleriyle TMT’yi ifade etmektedir:

“TMT’yi biz (üç arkadaş) kurmuş ve başına tecrübeli kişilerin getirilmesinde ben ısrar etmiştim. Teşkilat EOKA ya karşı kurulmuştu. EOKA nın başında Yunan Genel Kurmayına bağlı bir yunan subayı vardı. Siyasetle silah uyum içinde kullanılmaktaydı. Biz de, Ankara ile aynı koordinasyon içerisinde olmadığımız takdirde yine açıkta kalacaktık.

Sivil liderlik altındaki TMT, gemiyi azıya almış tedhiş ve terör olayları ile baş edebilecek durumda değildi. Kurucu liderleri de bu düşünceyi paylaşmakta, ilk fırsatta örgütün anavatan Türkiye tarafından sahiplenerek askeri bir emir komuta altında faaliyete geçmesi için gereğini yapmayı kararlaştırdı.

Türkiye ile yapılan görüşmeler sonucunda 1958 yılı Mayıs ortalarında Kıbrıs TMT Liderliğine Yarbay Rıza VURUŞKAN getirildi. TMT Lideri VURUŞKAN ve yardımcısı Mehmet ÖZDEN 31 Temmuz 1958 günü Ankara’dan hareket eden T.H.Y. uçağı ile Lefkoşa ya uçtular. TMT lideri Vuruşkan’ın Kıbrıs’a gelmesinden itibaren hücreler ele alınmış ve kişilere Efsanevi TMT’nin kutsal yemini içirilmişti.
Türk Mukavemet Teşkilatını (TMT), teşkilatlanmasını Türk mitolojisine ve Türk ulusunun öz karakterine uygun olarak yapmıştır. TMT kuruluş şeması 1961 yılında yeniden düzenlenmişti. Buna göre:

KURT: yemin içmiş mukavemetçi erin kod adıdır. 1961 den itibaren ARI, 1963 sonrasında da MÜCAHİT olarak bilinmiştir.

ÇADIR: yemin etmiş 5-8 Kurdun oluşturduğu mukavemetçi birimidir.1961 sonrası OĞUL adını aldı.

OBA: 5-8 Çadırdan oluşan mukavemetçi birimidir. 1961 düzenlemesi ile PETEK ismini almıştır.

OTAĞ:5-8 Peteğin meydana getirdiği birim idi. 1961 düzenlemesinden sonra KOVAN adını almıştır.

YAYLA: 5-8 Kovanın meydana getirdiği silahlı oluşumdu.1961 düzenlemesinde SANCAK adını almıştır.

1961 yılından itibaren gizlilik ve çeşitli nedenlerle her sancağa en üst düzey yönetici olarak SANCAKTAR kod adıyla Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup bir subay atandı. Her şehirde kurulan Sancakların bir kod adı vardı. Sancaklar bu kod adları ile anılıyordu. İşte Lefke’de kurulan Sancağa da AKŞEHİR Sancağı adı verildi. Sancaktarlığına Osman NALBANT getirildi. Sancakların Kıbrıslı Yöneticisi de SERDAR kod adıyla Sancaktar yardımcısı olarak görevlendirildi. Lefke’de bulunan AKŞEHİR Sancağına ilk Serdar olarak Aziz FEDAİ getirildi.

TMT örgütünü oluşturan Sancaklar, ilk kuruluş aşamasında 5 olmasına rağmen ihtiyaçlara göre bu sayı 11 e çıkarılmış ve 1 Ağustos 1976 Güvenlik Kuvvetlerinin oluşumuna kadar başlangıçtaki misyonunu etkinlikle sürdürmüştür.
            KAYNAKÇA: EMİRCAN, Mehmet S., Kıbrıs Türk Toprağıdır, Türk Metal Sendikası Yayını, 2000