Semt pazarları o toplumun ekonomik
yapısının ve kültürünün bir açık hava müzesidir. Akşehir Semt Pazarı da sadece
Akşehir’in değil bütün çevre köy ve kasabalarının da bir buluşma yeri ve kültür
alışverişinin günümüze kadar yapıldığı ve yapılmaya devam edildiği bir alandır.
Pazaryerleri bir toplumun
insanlarının en yalın hali ile görüldüğü yerdir. Yapmacık davranışlar kendini
hemen burada ele verir. İnsanlar mal alışverişi yaparken aynı zamanda kültür
alışverişi de yaparlar. Örneğin fasulye satan bir satıcı ayaküstü hemen bunun
yemeğinin nasıl yapılacağı alıcıya anlatmakta veya değişik bir balık türü satan
kişi ise alıcıya pişirme şeklini bir dakikada tarif edebilmektedir. Böylece
yemek kültürünün aktarması gerçekleşir.
Pazaryerlerinin gelişimi, şehrin
gelişimi ile genellikle paralellik gösterir. Şehir coğrafi olarak büyüyünce pazaryerleri
şehrin içinde kalır ve bir çarşı haline gelir. O zaman insanlar ve yerel
yönetimler yeni pazaryeri arayışına girerler. Akşehir’de semt pazarından alışveriş
etme geleneği çok eskilere dayanır. Akşehir büyüdükçe, semt pazarları şehir
içerisinde kaldıkça yerleri değiştirildi ve yeni yerlerine taşındı. Yeni semt
pazarları genellikle eskiye oranla daha geniş ve daha iyi imkânlara sahipti.
Akşehir’de Çarşamba ve Perşembe günleri kurulan Buğday, Yoğurt, Sebze,
Hayvan Pazarları bölgenin bir borsası durumundadır. Bu borsada genellikle
üretici ile tüketici karşı karşıya gelir. Semt pazarları hem üreticileri hem de
tüketicileri korur. Üreticileri ve tüketicileri tüccarın eline ve insafına
bırakmaz. Tüccarlar kendi fiyatlarını semt pazarlarına uygun belirlemek zorunda
kalır. Yani semt pazarları toplumun supabıdır.
Akşehir’de her Perşembe kurulan pazarlar aynı zamanda geliri düşük
olanlara da nefes aldırır. Çünkü pazarda her malın kalitesine ayrı fiyat
verildiği için bir malın tek fiyatı yoktur. Örneğin manavdaki domatesler hep
aynı fiyata satılırken pazarda çok ucuza olduğu gibi bu fiyatın üç dört katına
da domates vardır.
Akşehir’de pazara gitmek insanların hayatlarında önemli bir yer tutar
öyle ki 40-50 yıl önce günlerin isimleri bile pazarların kurulmasına göre
ayarlanmıştı. Şöyle ki:
Haftanın günü Günün
Akşehir’deki ismi
Pazartesi Ilgın
Pazarı
Salı Aralık
Çarşamba Dernek
Perşembe Pazar
Cuma Cumai
Cumartesi Cumertesi
Pazar Girey
Akşehir semt pazarları aynı zamanda bir buluşma yeridir. Birbirini bir
hafta boyunca görmeyenler alışveriş yaparken hasret giderirler. Bir hafta
boyunca olan biteni birbirlerine anlatırlar. Kimi zamanda iki sevgilinin
kalabalığa karışarak konuştuğu ve buluştuğu yerdir. Semt pazarı köylünün şehre
gelme nedenidir. Erken saatlerde malını satar ve kalan zamanda Akşehir’i gezer.
Semt pazarları bulunduğu şehre canlılık verir ve onu ayakta tutar.
Akşehir tarih boyunca çevrenin bir pazarı ve alışveriş merkezi olmuştur.
Akşehir’i ayakta tutmuştur. Bu nedenle Akşehir Semt pazarlarını bu yazı
dizimizde bir kez daha göz önüne sereceğiz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder