MİLLİ MÜCADELEDE YARDIM SEVER AKŞEHİRLİLER

1321(1905) Sayımına göre Akşehir’de Ermeni kadın 2064 Ermeni erkek 2111, Rum kadın 1117, Rum erkek 1169, İslam kadın 25520, İslam erkek 27381 toplam 59362 nüfusu ile Konya’nın en kalabalık ilçesidir.

Ağustos 1914’deki sayımda Akşehir’de Ermeni kadın 2388 Ermeni erkek 2446, Rum kadın 1201, Rum erkek 1231, İslam kadın 27482, İslam erkek 28475 toplam 63223 nüfusu ile Konya’nın en kalabalık ilçesidir. Buradan yola çıkarak ermeni Nüfusun Konya’da en çok Akşehir’de ve Konya’daki azınlıklar ile Akşehir’deki azınlıkların eşit olduğunu görüyoruz.

Akşehir’de bazı Ermeni gençleri çeteler teşkil ederek Adana’ya gittiler. Bu bölgedeki çetelerle birleşerek Müslüman halka eziyet ve işkence ettiler. Yine Konya’dan giden 156 Rum genç, yunan ordusu emrine girdiler. Bunlar İzmir, Karahisar, Soma bölgelerinde Müslüman halkı öldürdüler.

Şark ve Batı’dan Konya’ya gelen muhacirlerin sayısı 50-55 bini buluyordu. Muhacirlerin sadece şehir merkezine değil, Akşehir ve Ilgın kazalarına da gittikleri görülmektedir. Bu Muhacirlere vilayet tarafından “Vesika”  veriliyordu. Bu vesikalarla muhacirlere para, yiyecek ve giyecek yardımı yapılıyordu. Fakat yolsuzlukların önü alınamıyordu. Mesela Akşehir Mal Müdürü Bitlis eşrafından ve 16 nüfuslu olan bir zata bağlanan 1300 kuruşluk maaşı çeşitli güçlükler çıkartarak Valiliğin bütün ikazlarına rağmen ödemiyordu. Ayrıca görevini kötüye kullanan bu şahıs halktan rüşvet alarak iş yapıyordu.

Bu arada Akşehir ve Isparta havalisinde 700-800 kadar 6 kafilelik bir muhacir grubu memleketlerine gönderilmek için Konya’ya getirildi. Delibaş İsyanı yüzünden bu kafile 1921 kışını Konya’da geçirdi.

1 Ekim 1921 tarihinde meydana gelen deprem Konya köyleri ile Ilgın ve Akşehir’de bir çok vatandaşın evsiz kalmasına yol açtı.

Sakarya Savaşı’nın en şiddetli şekilde devam ettiği 5 eylül 1921’de Akşehir ve Karaman’da bir süvari bölüğü hazırlanarak ordunun emrine verildi.

Savaştan sonra esir düşen bir çok Yunan askeri ile elde edilen ganimetler bir kısım önce Akşehir’e getirildi. Daha sonra bu esirlerden 20 kadarı ile ganimet alınan üç otomobil Türk bayrakları ile süslü olarak Konya’ya getirilerek Hükümet konağı önünde halka gösterildi.

Abdülhalim Çelebi Efendi ile Kazım Hüsnü Bey, 16 Ağustos 1922’de Konya’dan Akşehir’e giderek cepheyi teftiş etmişlerdir.

Sakarya Savaşı sırasında Akşehir halkı 20 at bağışı ile yardıma katıldı.

3-4-5 Eylül 1922 tarihinde Batı Cephesinden gelen bazı yaralı gazilerde Akşehir’deki hastanelere yatırıldı. Akşehirli gençler ile  Akşehir Kuva-yi Milliye Cemiyeti üyeleri gazilerin karşılanmasında ve hastanelere götürülmesinde fevkalade yardımlarda bulundular. Akşehir halkı hastanede yatan gazileri ziyaret ederek, onlara çay, bisküvi, sigara hediye ederek gazalarını tebrik ettiler. 

Kırım Türklerinin açlıkla karşı karşıya kaldığı 28 Mayıs 1922'de duyuldu. Ramazan ayı olması nedeniyle Akşehirli birçok hayırsever Fıtır  sadakalarını Kırımlı Türklere verilmek üzere Konya Valiliğine teslim ettiler. Ayrıca Kırıma Yardım Komisyonu kuruldu.

Kaynak. Avanas, Ahmet (1998) Milli Mücadele’de Konya,  Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi