Samih Fethi Bey bir diğer adıyla M. Turhan Tan, içlerinde Hürrem Sultan
romanı olmak üzere kırka yakın tarihi roman yazan ve yönetici olarak Akşehir
Kaymakamlığı da yapan bir yazardır.
Samih Fethi Bey yani M Turhan Tan; Birinci Abdülhamit'in
kızı Hibetullah Sultan'la
evlenen Alâeddin Paşa'nın torunlarından, Sivas eşrafı Ahmet Fethi Bey'in oğludur. 1885 yılında Diyarbakır’da
doğmuş, Liseyi Gümülcine'de ve İstanbul Vefa İdadisi’nde okumuştur. Arapça ve Farsça
öğrendiği babası vefat edince, hukuk okumak üzere İstanbul'a gitmiş, küçük kalem çalışmaları
yaptığı bu yıllarda pek çok yazar ve şairlerle arkadaşlık etmiştir. Yazı
yazanların başına çeşitli sorunlar açılınca 1905'te Sivas'a bir kere daha
dönerek burada öğretmen olarak görev almıştır. Kendisini himayesi altına alan
Reşit Akif Paşa'yla İstanbul ve Mısır'a gitmiş, 1909
yılında 1. Belediye Dairesi Muhasebe Başkâtibi, 1911'de Üsküp Lisesi Edebiyat Öğretmeni
olmuş, bir süre sonra İstanbul'a dönerek "S." imzasıyla Tasvir-i Efkar ve Tercüman-ı Hakikat'ta,
"Bedrettin Mümtaz" adıyla Servet-i Fünun’da yazılar yazmıştır. Bu
arada Samsun, Amasya Tahrirat Müdürlüklerinde, Remadiye,
Yalvaç kaymakamlıklarında bulundu
Samih Fethi
Bey, 2 Ağustos 1916 tarihinde Akşehir Kaymakamı oldu. Akşehir Bankası’nın
kurulduğu bu yılda Akşehir’de Kaymakamlık yapan Samih Fethi Bey bu görevini 5
Temmuz 1917’ye kadar devam ettirmiştir. Daha sonra Kayseri ve Üsküdar
mutasarrıflıklarında bulunmuş, Ankara Valisi Muhiddin Paşa'nın da isteğiyle
Çorum Mutasarrıflığına getirilmiş olan Samih Fethi Bey, 1919 yılı Mayıs ayından
itibaren gelişen Anadolu'daki kurtuluş arayışı için yapılan faaliyetlerine önce
sıcak bir yaklaşım göstermedi.
Gerek Ankara
Valisi Muhiddin Paşa, gerek Samih Fethi,
Hürriyet ve İtilaf Cemiyeti yanlısıdırlar. Kuvay-ı Milliye hareketinin
Çorum'da canlanmaması için çok dikkatlidirler. Vali Muhiddin Paşa, Çorum'u
ziyaret eder ve Samih Fethi'ye Kuvacıların Çorum'da faaliyetlerinin mutlaka
önünün kesilmesi talimatını verir.
Muhiddin Paşa’nın tutuklanıp Sivas’a gönderilmesinden sonra Samih Fethi, 20
Eylül 1919 tarihinde İstanbul ve Sivas’a telgraf çeker. Bu telgraf, Çorum'un resmen Milli Mücadeleye
inandığını ve Kuvay-ı Milliye harekâtına katıldığının ifadesidir. Mutasarrıf
Samih Bey bu telgrafın akabinde Sivas'a çağırılır. Samih Fethi, Sivas Kongresi'nin ardından Sivas Milletvekili olarak Birinci Büyük Millet Meclisi’ne
katılmış, yönetici kadroyla anlaşamadığı için hayatını yazdığı yazı ve
kitaplarla kazanmaya başlamıştır.
M. Turhan Tan imzasını ilk kez Son Saat gazetesinde
kullandı. Hayat Ansiklopedisi’nde
M.S. imzasıyla tarih ve edebiyat konularında yazılar yazdı. Okuyucusunu Yemen çöllerinde, Hicaz kumsallarında,
Suriye şehirlerinde dolaştıran; Asya bozkırlarında, Eflak ovalarında atla
koşturan, Hint denizlerinin fırtınalı dev dalgaları üstünde yüzdüren; Topkapı
Sarayı'nın loş koridorlarında dönen entrikalarla heyecanlandıran romanları
dönemin gazetelerinde tefrika edildi. Bunların on beş kadarı kitap halinde
yayınlandı. Bu kitapların bir kısmı Yunanca, Fransızca ve Almancaya çevrildi.
Onlarca romanı, hikâyesi, binlerce yazısı gazete ve dergilerin tozlu sayfaları arasında kaldı.
24 Aralık 1939 yılında ölen Mehmet Samih Fethi yani M. Turhan Tan'ın
tarihi romanları, popüler tarih
romanları içinde yayınlanmaktadır.
Romanları: Âli Maceralar (1912), Cehennemden Selâm (1928), Sevinç Han
(1931), Gönülden Gönüle (1931), Kadın Avcısı (1933), Üç Ay Yatakta (1934),
Akından Akına (1935), Cem Sultan (1935), Viyana Dönüşü (1937), Hürrem Sultan (1937),
Safiye Sultan (1939), Devrilen Kazan (1939), Hint Denizlerinde Türkler (1939),
Krallar Avlayan Türk (1944), Osmanlı Raspotini Cinci Hoca (1962), Cengiz Han
(1962).
Gezi notları: Avrupa notları (1938),
Derlemesi: Timurlenk (1935), Tarihte Türkler İçin Söylenen Büyük Sözler
(1936), Tarih Musahabeleri (1937), Atatürk (1939), Tarihî Fıkralar (1962).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder